2024-03-29T02:17:58Z
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=110
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
وامواژههای بلخی در پارسی نو
محمود
جعفری دهقی
امیر
عمادالدین صدری
بلخ یکی از خاستگاههای ادبیات پارسی نو است. ازاینرو، در زبان پارسی نو، شماری از واژهها از زبان بلخی وام گرفته شدهاند. این واژهها را میتوان به دو دسته بخش کرد. دستۀ نخست واژههایی که در آنها d ایرانی باستان به l تبدیل شدهاند و شمارشان بیشتر است؛ دستۀ دوم واژههایی که این دگرگونی آوایی در آنها صورت نگرفته است.
بلخی
پارسی نو
وامواژه
ایرانی باستان
سغدی
2012
03
20
1
9
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_451_c118f64634357f5c5e7920b1f51ed934.pdf
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
بررسی کاربرد دشواژهها در گفتار گویشوران زبان ترکمنی
تهمینه
شیخی
تجربة زندگی اجتماعی به ما آموخته است که، اگر بخواهیم در برخوردهای اجتماعی خود موفق باشیم، باید رفتار اجتماعی خاصی، متناسب با موقعیت مورد نظر و متناسب با رابطة اجتماعی خود با دیگران در آن موقعیت، داشته باشیم. درواقع آنچه ما رفتار اجتماعی مناسب مینامیم، در اکثر موارد، صرفاً رفتار زبانی مناسب است. رفتار زبانی مناسب یعنی تشخیص اینکه در هر موقعیت اجتماعی چه باید گفت و چه نباید گفت. دشواژهها نیز از آن دسته واژههایی هستند که درهنگام استفاده از آنها باید به این امر توجه نماییم. در این مقاله، کاربرد دشواژهها در گفتار گویشوران زبان ترکمنی بررسی شده است. نتایج بررسی نشان داد که میان میزان کاربرد دشواژهها و جنسیت و سن گویشوران رابطة معناداری وجود دارد.
ادب
تابو
دشواژه
بافت اجتماعی
جنسیت
سن
2012
03
20
11
24
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_456_64aaa823ca87e31f4c54d12e6f3fa6a4.pdf
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
گاهِ رَپیتوین، زمان آرمانی در دین مزدیسنی
فرزانه
گشتاسب
ایزد رَپیتْوین یکی از ایزدان بسیار مهم دین زرتشتی است. این ایزد موکل بخشی از زمان است که آن را «گاه رَپیتوین» مینامند. گاه رَپیتوین در اساطیر زرتشتی بیانگر کیفیتی از زمان است که میتوان آن را وضیعت آرمانی نامید. این گاه هم لحظة آغازین آفرینش است و هم لحظة انجامین رستاخیز؛ و هم لحظهای است که سودرسانان موعود (سوشیانتها) ظهور میکنند. نماد اینجهانی گاه رَپیتوین، هنگام ظهر و یکی از بخشهای پنجگانة روز است. اسطورة ایزد رَپیتوین در مناسک زرتشتی بازتابی روشن و شگفت بهجای گذاشته است. برای بدرقة او در آغاز زمستان بزرگ، صد روز پیش از بازگشت او به روی زمین و نیز اول فروردین، که هنگام بازگشت دوبارة اوست، آیینهایی برای این ایزد برگزار میشود. مراسم رَپیتوین در اول فروردین را میتوان جشن بزرگداشت هفتمین آفرینش یعنی جشن پیدایش آتش نامید. «جشن سده»، که به پیشواز بازگشت رَپیتوین میرود و به مناسبت کشف آتش برگزار میشود، و دیگر نیایشها و آیینهای مربوط به ایزد رَپیتوین این نظریه را تقویت میکنند.
رَپیتوین
جشن سده
زمان آرمانی
آیینهای زرتشتی
2012
03
20
25
37
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_457_726f93df8bf188738b3ff9e12fc0552a.pdf
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
وندیداد ساده (دستنویس اوستایی کتابخانة ملی ملک تهران*)
کتایون
مزداپور
حمیدرضا
دالوند
دستنویس اوستایی کتابخانة ملی ملک یکی از نادر دستنوشتههایی است که گلدنر نیز در تصحیح اثر معروف خود از آن استفاده نکرده است. دستنویسی است با ویژگیهای خاص گروه هندی که بهدست هیربدی هیربدزاده از پارسیان هند به نام داراب پسر رستم در 1102 ی/1732 م پدید آمده است. پزشک و مجموعهدار انگلیسی سمیوئل گایزه (Samuel Guise) سدة 19م آن را از هند به لندن برد. در حراج سال 1812 م به فروش رفت و تا سال 1998 م/ 1377 خ میان مجموعهداران مختلف دست به دست شد و از دسترس پژوهشگران دور بود تا اینکه در این سال کتابخانة ملی ملک آن را خرید. مقالة پیش رو با هدف شناخت و معرفی اهمیت این دستنویس و نیز توضیح و تحلیل ساختار وندیداد ساده فراهم آمده است.
اوستا
وندیداد ساده
دستنویسها
دستنویس کتابخانة ملی ملک
سمیوئل گایزه
2012
03
20
39
58
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_458_a2140f6f98c5ca5c1d2d43d2f75b62f5.pdf
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
گورنوشتهای دیگر از کازرون کتیبه بُخُنگ (کازرون ۱۵)
سیروس
نصرالهزاده
همت
محمدی
مقالة حاضر معرفی و قرائت گورنوشتهای نویافته از منطقة بخنگ کازرون است. این گورنوشته از کتیبههای یادبودی اواخر دورة ساسانی و آغاز دورة اسلامی است. تاکنون تعداد بسیار زیادی گورنوشته در این منطقه یافت شده است. این کتیبهها هم بهلحاظ مسائل کتیبهنگاری و هم بهسبب اطلاعاتی که دربارة نوع تدفین بهدست میدهند حائز اهمیتاند. خط این نوع کتیبهها پهلوی کتابی است. این کتیبه شکسته شده است و بهطور اتفاقی در کنار مسجدی در کازرون یافت شده است. نام خوانده شده بر روی این کتیبه «ماهبام» است.
کتیبه
گورنوشته
کازرون
ساسانی
پهلوی ساسانی تحریری
2012
03
20
59
68
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_478_74cfd25428a0e00d5d928a153d19eea8.pdf
زبانشناخت
2099-8002
2099-8002
1390
2
4
تحلیل سبکشناختی شعر اخوان (آنگاه پس از تندر)؛ رویکردی نقشگرا
مصطفی
عاصی
محسن
نوبخت
زبانشناسی متنبنیاد رویکردی است نقشگرا با تأکید بر نقش ارتباطی زبان که کارکرد اصلی زبان را ایجاد ارتباط و انتقال معنا میان کنشگران زبانی میدانند. از این منظر، زبان سویهای اجتماعی مییابد و عمدة نقش آن در اجتماع بررسی میشود. زبانشناسی نقشگرا برای زبان سه فرانقش قائل است که هریک از منظری به زبان مینگرند و برشهای متفاوتی از جهان ارائه میکنند. فرانقش اندیشگانی/ تجربی زبان را ابزار بازنمایی دنیای درونی و بیرونی انسانها میداند. فرانقش بینافردی زبان را ابزاری برای کنش متقابل میان انسانها میانگارد و، درنهایت، فرانقش متنی که زبان را در ارتباط با بافت موقعیتی قرار میدهد و زمینة تحقق دو فرانقش پیشگفته را مهیا میسازد و بدینگونه، به همراه ابزار انسجامی، متنیتِ متن را شکل میدهد. در این مقاله، تلاش ما براین است که از منظر فرانقش متنی به خوانش شعری از اخوان بنشینیم و، با بررسی نحوة چینش عناصر در متن، چگونگی استفادة سبکی شاعر از این فرانقشها در بازنمودن ذهن خویش و درونمایة اثرش را نشان دهیم.
زبانشناسی متنبنیاد
فرانقش متنی
انسجام
اخوان ثالث
آنگاه پس از تندر
2012
03
20
69
98
https://languagestudy.ihcs.ac.ir/article_479_56ad6bbd5901401fe98fc599f2d06e7a.pdf