• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

زبان‌شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید

    نویسندگان

    • علی طالبی انوری 1
    • مهین ناز میر دهقان 2
    • سپیده عبدالکریمی 3
    • قاسم درزی 4

    1 گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

    2 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی

    3 دانشگاه شهید بهشتی

    4 استادیار،دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشکده اعجاز قرآن

,

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

پژوهش معنی‏شناختی حاضر با هدف ارائه تبیینی شناختی بر زیر‌گروهی از استعاره‌های بدیع با عنوان استعاره‌های «شباهت­بنیاد» در 11 جزء ‌پایانی قرآن مجید به شکل توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حوزه‎های مبدأ و مقصد استعاره‌ها اساس تبیین شناختی بوده‌اند. استعاره‌های مستخرج، در تحقیق حاضر در 3 حوزة «زندگی اجتماعی»، «طبیعت»، و «ذهن» و در دو دسته شباهت «ظاهری» و «غیرظاهری» طبقه‌بندی شده‏اند. در شباهت درک­شده «ظاهری»، «انگاره‌ها» مبنای تشکیل استعاره‌ها، و در شباهت درک­شده «غیرظاهری»، «طرحواره‌های رفتارها و ویژگی­های مبدأ» سازندة استعاره به شمار می­آید. بر این اساس، مقوله‌های سطح پایه مشتمل بر «اجسام»، «کنش­ها» و «روابط» به عنوان «مبدأ» مفهوم‌سازی استعاره‌ها تحلیل گردیده‌اند. پرسش‏های اصلی پژوهش عبارتند از: 1- مهمترین حوزه‌های مبدأ در شکل‌گیری استعاره‌های مورد بررسی کدامند و با چه بسامدی در پیکره مورد بررسی به کار رفته‏اند؟ 2- تبیین شناختی کاربرد این‏گونه از استعاره‏ها چیست؟ نتایج تحقیق نمایانگر 27 مورد شباهت درک­شده ظاهری و 10 مورد شباهت طرحواره‌ای غیرظاهری است که بسامد بالاتر عناصر برگرفته از حوزه طبیعت (24 مورد) در طبقه‌بندی مفاهیم مبدأ، نسبت به زندگی اجتماعی و ذهن را نشان می‌دهد و به‌نوبه‌خود بیانگر تأثیر محیط زندگی طبیعی اعراب در مفهوم‌سازی استعاری است.  

کلیدواژه‌ها

  • قرآن مجید
  • استعارة مفهومی
  • استعارة شباهت‌بنیاد
  • مفاهیم پایه‌ای
  • نگاشت
  • زنجیرة بزرگ هستی
  • XML
  • اصل مقاله 333.9 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
قرآن کریم (1418ق). ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى‏.
افراشی، آزیتا (1395). مبانی معناشناسی شناختی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بهرام­پور، بهرام­پور (1391). تفسیر یک جلدی مبین، چاپ سوم، قم: انتشارات آوای قرآن.
پورابراهیم، شیرین (1388)، بررسی زبانشناختی استعاره در قرآن: رویکرد نظریة معاصر استعاره )چارچوب شناختی). رساله دکتری، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
ذوالفقاری، اختر (1395). تحلیل نظام حاکم بر استعاره­های مفهومی زندگی- دنیوی و اخروی-در زبان قرآن، رساله دکتری، همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
زنگویی، اسداالله، بختیار شعبانی ورکی، محمود فتوحی، جهانگیر مسعودی (1389). استعاره: مفهوم، نظریه­ها و کارکردهای آن در تعلیم و تربیت. مطالعات تربیتی و روان­شناسی،11 (1)، 108-77.
شمیسا، سیروس (1386). بیان، (ویرایش سوم)، تهران: نشر میترا.
طباطبایى، محمدحسین‏ (1374). ترجمه تفسیر المیزان، مترجم محمدباقرموسوی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم: دفتر انتشارات اسلامى. (در نرم­افزار جامع تفاسیر نور، نسخه 3، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی،1394).
قائمی، مرتضی، اختر ذوالفقاری (1395)، «طرحواره­های تصویری در حوزه سفر زندگی دنیوی و اخروی در زبان قرآن»، پژوهش­های ادبی قرآنی، سال4، شماره3، صص22-1.
قائمی­نیا، علیرضا (1390). معناشناسی شناختی قرآن، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
______________ (1396). استعاره­های مفهومی و فضاهای قرآن، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
لیکاف، جورج (1390). «نظریه معاصر استعاره»، ترجمه فرزان سجودی، استعاره: مبنای تفکر و ابزار زیبایی آفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سوره مهر، صص 135-230.
مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه، 28 جلد، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
هوشنگی، حسین؛ سیفی پرگو، محمود (1388)، «استعاره­های مفهومی در قرآن از منظر زبان­شناسی شناختی»، علوم قرآن و حدیث: پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، سال اول، ش3، صص9 – 34.
 یگانه، فاطمه و آزیتا افراشی (1395)، «استعاره­های جهتی در قرآن با رویکرد شناختی»، جستارهای زبانی، د7، ش5،  صص193-216.
Banha, Mohamed Shokr Abdulmoneim. (2006), The Metaphorical Concept “Life is a Journey” in the Qur’an: a Cognitive-semantic Analysis, http//:www.metaphoric.de/10/shokr.pdf.
Charteris-Black, J. (2004). Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Evans,V. (2007). A Glossary of Cognitive Linguistics, Edinburgh: Edinburgh University Press. 
Johnson, M.( 2005). ‘The philosophical significance of image schemas’, in From Perception to Meaning Beate Hampe (ed.), Berlin: Mouton de Gruyter, pp15-33.
  Kimmel, Michael. (2010), "Why we mix metaphors (and mix them well): Discourse coherence, conceptual  metaphor, and beyond", Journal of Pragmatics 42, pp: 97–115, Available online at www.sciencedirect.com.
Kövecses, Z. (2006). Language, mind and culture: a practical introduction, Oxford: Oxford University Press.
_____. (2010). Metaphor: A Practical Introduction, (Second Edition). Oxford:  Oxford University Press.
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things, What Categories reveal about the Mind, Chicago: The University of Chicago Press.
Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. London: The university of Chicago press.
Lakoff, G., & Turner,M. (1989). More Than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor, Chicago: University of Chicago Press.
 Sullivan, K. (2013). Frames and Constructions in Metaphoric Language, Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
    • تعداد مشاهده مقاله: 1,326
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871
زبان‌شناخت
دوره 9، شماره 17
فروردین 1397
صفحه 49-75
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 333.9 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 10 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 17 مرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 03 شهریور 1397
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 1,326
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871

APA

طالبی انوری, علی , میر دهقان, مهین ناز , عبدالکریمی, سپیده و درزی, قاسم . (1397). تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید. زبان‌شناخت, 9(17), 49-75.

MLA

طالبی انوری, علی , , میر دهقان, مهین ناز , , عبدالکریمی, سپیده , و درزی, قاسم . "تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید", زبان‌شناخت, 9, 17, 1397, 49-75.

HARVARD

طالبی انوری, علی, میر دهقان, مهین ناز, عبدالکریمی, سپیده, درزی, قاسم. (1397). 'تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید', زبان‌شناخت, 9(17), pp. 49-75.

CHICAGO

علی طالبی انوری , مهین ناز میر دهقان , سپیده عبدالکریمی و قاسم درزی, "تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید," زبان‌شناخت, 9 17 (1397): 49-75,

VANCOUVER

طالبی انوری, علی, میر دهقان, مهین ناز, عبدالکریمی, سپیده, درزی, قاسم. تبیینی شناختی بر استعاره‌‌های شباهت‌‌بنیاد در یازده جزء‌ پایانی قرآن مجید. زبان‌شناخت, 1397; 9(17): 49-75.

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • هزینه‌های بررسی، چاپ و انتشار نشریۀ زبانشناخت 1402-11-03
  • اختصاص شناسۀ بین‌المللی DOI به مقاله‌ها در نشریۀ زبانشناخت 1399-08-10






اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب