• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

زبان‌شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق

    نویسنده

    • حامد نوروزی

    استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند

,

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

اسفار خمسة لندن تنها ترجمة تاریخ‌دار فارسی ـ عبری از اسفار خمسه است. این متن در 1319 میلادی مطابق 719 هجری قمری کتابت شده است. همة محققان، به پیروی از نظر لازار، این متن را متعلق به جنوب غربی ایران می‌دانند. اما باید توجه داشت که برخی لغات شرقی (مانند لغات حوزة ماوراءالنهر و هرات) نیز در آن دیده می‌شود. در این مقاله، به ریشه‌شناسی تعدادی از لغات این متن خواهیم پرداخت. این لغات عبارت‌اند از: b’z sknydn, bγr’wydn, bγr’w/bγr’y, br ryšydn/wr ryšydn, bprčn-, dr gwrx’nydn, jng k’rydn, snyl, syl, m’rh, mwžndh/mwzydg’r, nwxrys/nwxrys’nydn, wysh.. در نهایت، خواهیم دید که اغلب این لغات در زبان‌های شرقی ایران ریشه دارند یا در گونه‌های زبانی فارسی شرقی به‌کار می‌روند.

کلیدواژه‌ها

  • اسفار خمسة لندن
  • فارسی ـ عبری
  • ریشه‌شناسی
  • فارسی جنوب غربی
  • فارسی شرقی
  • XML
  • اصل مقاله 627.3 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
آذرلی، غلامرضا (1387). فرهنگ واژگان گویش‌های ایران، تهران: هزار.
احمد جام نامقی، ابونصر (1355). روضةالمذنبین و جنّةالمشتاقین، به تصحیح علی فاضل، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
اسدی طوسی، ابومنصور علی بن احمد (1319). لغت فرس، به تصحیح عباس اقبال، تهران: چاپ‌خانة مجلس.
اسماعیل جرجانی (2535 ش.ش.). ذخیرۀ خوارزمشاهی، به کوشش سعیدی سیرجانی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
امیرمعزی (1318). دیوان امیرالشعراء محمد بن عبدالملک نیشابوری متخلص به معزی، به تصحیح عباس اقبال، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
انجو شیرازی، میرجمال‌الدین حسین بن فخرالدین (1354). فرهنگ جهانگیری، 3 جلد، به تصحیح رحیم عفیفی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
بخشی از تفسیری کهن (1375). به تصحیح آیت‌الله‌زاده، تهران: میراث مکتوب.
ترجمۀ تفسیر طبری (1339 - 1343). 7 جلد، به تصحیح حبیب یغمایی، تهران: دانشگاه تهران.
ترجمۀ کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید که از زبان‌های اصلی عبرانی و کلدانی و یونانی ترجمه شده است) (1920). دارالسلطنۀ لندن.
ترجمه و قصه‌های قرآن از روی نسخة موقوفه بر تربت شیخ جام (1338). به تصحیح یحیی مهدوی و مهدی بیانی، تهران: دانشگاه تهران.
تفسیر شنقشی، گزاره‌ای از بخشی از قرآن کریم (1355). به تصحیح محمدجعفر یاحقی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
تفسیری بر عشری از قرآن کریم (1352). به تصحیح جلال متینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی (1320). دیوان، به تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: کتاب‌فروشی ابن‌ سینا.
جهان‌ملک خاتون (1374). دیوان کامل جهان‌ملک خاتون، به تصحیح پوراندخت کاشانی راد و کامل احمدنژاد، تهران: زوّار.
حسن‌دوست، محمد (1383). فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، ج 1: آ- ت، زیر نظر بهمن سرکاراتی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
حسن‌دوست، محمد (1390). فرهنگ تطبیقی ـ موضوعی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی نو، 2 جلد، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
خرگوشی، ابوسعید عبدالملک بن ابوعثمان محمد واعظ (1361). شرف‌النّبی، ترجمۀ نجم‌الدین راوندی، به تصحیح محمد روشن، تهران: بابک.
دهخدا، علی‌اکبر (1358). لغت‌نامه، تهران: موسسۀ لغت‌نامة دهخدا.
رضایی باغ بیدی، حسن (1390). «دربارة چند مهرنوشته و سکه‌نوشتة ساسانی و عرب ساسانی»، آیینة میراث، پیاپی 48.
رواقی، علی و مریم میرشمسی (1381). ذیل فرهنگ‌های فارسی، تهران: هرمس.
زوزنی، ابوعبدالله حسین بن احمد (1339). کتاب المصادر، به اهتمام تقی بینش، مشهد.
سروری، محمدقاسم بن حاجی محمد کاشانی (1338). مجمع الفرس، 3 جلد، تهران: علمی.
سروشیان، جمشید سروش (1370). فرهنگ بهدینان، به کوشش منوچهر ستوده، تهران: دانشگاه تهران.
سعدی، ابو عبدالله شیخ مشرف‌الدین (1381). بوستان، سعدی‌نامه، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی.
صادقی، علی‌اشرف (1380). مسائل تاریخی زبان فارسی، تهران: سخن.
صادقی، علی‌اشرف (1391). تحقیق در کتاب المصادر ابوبکر بُستی، تهران: میراث مکتوب.
طوسی، محمد بن محمود احمد (1382). عجایب‌المخلوقات و غرایب‌الموجودات، به تصحیح منوچهر ستوده، تهران: علمی و فرهنگی.
عثمان مختاری (1341). دیوان، به تصحیح جلال‌الدین همایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
عوفی، محمد (1335). لباب الالباب، به کوشش سعید نفیسی، تهران: کتاب‌خانة ابن سینا، حاج علی علمی.
فردوسی، ابوالقاسم (1387). شاهنامه، 7 جلد، به تصحیح جلال خالقی مطلق و محمود امید سالار و ابوالفضل خطیبی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
فرهنگ‌نامۀ قرآنی (1389). 5 جلد، با نظارت محمدجعفر یاحقی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
قاسمی، مسعود (1388). «ذیلی بر ذیل فرهنگ‌های فارسی»، نشر دانش، س23، ش 1.
قرآن قدس (1364). به تصحیح علی رواقی، تهران: مؤسسة فرهنگی شهید محمد رواقی.
قریب، بدرالزمان (1383). فرهنگ سغدی، تهران: فرهنگان.
قواس غزنوی، فخرالدین مبارکشاه (1353). فرهنگ قواس، به تصحیح نذیر احمد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
کردی نیشابوری، ادیب یعقوب (2535/ 1355). کتاب البلغة، به تصحیح مجتبی مینوی و فیروز حریرچی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
کرمینی، علی بن محمد بن سعید الادیب (1385). تکملةالاصناف، 2 جلد، به تصحیح علی رواقی با همکاری سیّده زلیخا عظیمی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
کمال‌الدین، حازم‌علی (2008). معجم مفردات المشترک السامی فی اللغة العربیة، لبنان: مکتبة الآداب.
لازار، ژیلبر (1384). شکل‌گیری زبان فارسی، تهران: هرمس.
محمد پادشاه (1335). آنندراج، 7 جلد، به تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران: کتاب‌خانة خیام.
محمدحسین بن خلف تبریزی (1376). برهان قاطع، 5 جلد، به تصحیح و تحشیۀ محمد معین، تهران: امیرکبیر.
ملیکیان، گورگین (2001). نامۀ آفرینش، قدیم‌ترین ترجمۀ فارسی به خط عبری، ایروان.
ناصر خسرو قبادیانی (1353). دیوان، به تصحیح مجتبی مینوی و مهدی محقّق، تهران: دانشگاه تهران.
نفیسی، علی‌اکبر (2535/ 1355). فرهنگ نفیسی، 5 جلد، تهران: کتاب‌فروشی خیام.
 
Asmussen, J. P. (1969). A Selected List of Words from the Vatican Judaeo Persian Pentateuch (Genesis), Reprinted from k. R. Cama Oriental Institute Golden Jubilee Volume, Bombay.
Asmussen, J. P. and H. Paper (1977). The Song of Songs in Judeo-Persian, Introduction, Texts, Glossary, Kobenhaven.
Bacher, W. (1896). ‘Ein Hebraisch-Persisches Worterbuch aus dem 15 Jahrhundert’, Zeitschrift fur die Alttestamentlische Wissenschaft 16.
Bailey, H. W. (1933-35). ‘Iranian Studies II’, BSOAS, Vol. VII.
Bailey, Harold Walter (1979). Dictionary of Khotan Saka, Cambridge (etc.): Cambridge University Press.
Boyce, M. (1977). A Word-list of Manichaean Middle Persian and Parthian (AcIr 9a, 3e Serie, Vol. 2, Supplement), Leiden, etc.: Brill.
Cheung, Johny (2007). Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Boston: Leiden.
Dagmar, S. Wodtko, Britta Irslinger, and Carolin Schneider (2008). Nomina im Indogermanischen Lexikon, Universitätsverlag Winter Heidelberg.
Durkin-Meisterernst (2004). Dictionary of Manichaean Texts, Vol. III: Texts from Central Asia and China,  Nicholas Sims-Williams (ed.), Part 1: Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian, Turnhout (Belgium): Brepols.
Gindin, T. E. (2003). ‘The Tafsir of Ezekiel: Four Copyist or Four Authors?’, Persian Origins, Early Judaeo-Persian and the Emergence of New Persian, Collected Papers of the Symposium, Gottingen 1999, Paul Ludwig (ed.), Wiesbaden, 2003.
Gindin, T. E. (2007). The Early Judaeo-Persian Tafsirs of Ezekiel: Text, Translation, Commentary, Vol. I: Text (Veroffentlichungen zur Iranistik), Austrian Academy of Sciences.
Gindin, T. E. (forthcoming). The Early Judaeo-Persian Tafsirs of Ezekiel: Text, Translation, Commentary, Vol. III: Grammar.
Henning, W. B. (1940-42). ‘Sogdian Loan-Words in New Persian’, Bsoas, Vol. X.
Horn, P. (1892). Grundriss der Neupersischen Etymologie (Sammlung Indogermanischer Worterbucher, IV), Strassburg: Karl J. Trubner.
Horn, p. (1901). ‘Neupersische Schriftsprache’, Grundriss der Iranischen Philologie, II band, Herausgegeben von wilh, Geiger und Ernest Kuhn, Strassburg, 1895-1901.
Hübschmann, H. (1895). Persische Studien, Strassburg: Verlage Von Karl J. Trübner.
Kellens, Jean (1995). Liste du Verbe Avestique, Avec un Appendice sur l’orthographe des Racines Avestiques par Eric Pirart, Wiesbaden: Reichert.
Kent, R. G. (1953). Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon, New Haven: Connecticut.
Lazard, G. (1968). ‘La Dialectologie du Judeo-Persan’, Studies in Bibliography and Booklore, Spring, Paris.
Mackenzie, D. N. (1968). ‘An Early Jewish-Persian Argument’, Bsoas, Vol. XXXI, Part 2.
Mackenzie, D. N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary, London.
Mainz, E. (1977). ‘Vocabulaire Judeo-Persan’, Studia Iranica, Tome 6, faciculer.
Mayerhofer, Manfred (1992). Etymologisches Wörterbch des Altindoarischen, Vol. I: A-DH.
Mayerhofer, Manfred (1996). Etymologisches Wörterbch des Altindoarischen, Vol. II: N-H.
Mayerhofer, Manfred (2001). Etymologisches Wörterbch des Altindoarischen, Vol. III: Vorbemerkungen, Jünger Sprache, Register.
Morgenstierne, Georg (1927). An Etymological Vocabulary of Pashto (Skrifter Utgitt av det Norske Videnskapsakademi i Oslo, No. 3, Historisk-filosofiskKlasse), Oslo: Dybwad.
Paper, H. H. (1965 a). ‘The Vatican Judeo-Persian Pentateuch: Genesis’, Acta Orientalia, xxvIII 3-4.
Paper, H. H. (1965 b). ‘The Vatican Judeo-Persian Pentateuch: Numbers’, Acta Orientalia xxIx, 3-4.
Paper, H. H. (1965-66). ‘The Vatican Judeo-Persian Pentateuch: Exodus and Leviticus’, Acta Orientalia, xxIx, 1-2.
Paper, H. H. (1967). ‘Judeo-Persian Deverbatives in-šn and–št’, IIJ, x.
Paper, H. H. (1972). A Judeo-Persian Pentateuch, The Text of the Oldest Judeo-Persian Pentateuch Translation, British Museum Ms. Or. 5446, Jerusalem and Leiden.
Pokorny, J. (1994). Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch. 2 Bände, Francke Verlag, Tübingen/ Basel.
Seligsohn, M. (1903). ‘The Hebrew-Persian MSS. of the British-Museum’, The Jewish Qarterly Report 15.
Shaked, Sh. (2003). ‘Early Judaeo-Persian Texts. With Notes on a Commentary to Genesise’, in Persian Origins, Early Judaeo-Persian and the Emergence of New Persian, Collected Papers of the Symposium, Gottingen 1999, Paul Ludwig (ed.), Wiesbaden.
Szemerenyi, O. (1977). Studies in the Kinship Terminology of the Indo-European Languages, Varia (AcIr 16).
Tregelles, S. P. (1907). Hebrew and Chaldee Lexiconto the Old Testament Scriptures, Samuel Bagster & Sons, London.
    • تعداد مشاهده مقاله: 2,403
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,667
زبان‌شناخت
دوره 3، شماره 6 - شماره پیاپی 6
آذر 1391
صفحه 121-153
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 627.3 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 19 مهر 1391
  • تاریخ بازنگری: 15 اردیبهشت 1392
  • تاریخ پذیرش: 30 آبان 1391
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 2,403
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,667

APA

نوروزی, حامد . (1391). ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق. زبان‌شناخت, 3(6), 121-153.

MLA

نوروزی, حامد . "ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق", زبان‌شناخت, 3, 6, 1391, 121-153.

HARVARD

نوروزی, حامد. (1391). 'ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق', زبان‌شناخت, 3(6), pp. 121-153.

CHICAGO

حامد نوروزی, "ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق," زبان‌شناخت, 3 6 (1391): 121-153,

VANCOUVER

نوروزی, حامد. ریشه‌شناسی چند لغت در ترجمه‌ای از عهد عتیق. زبان‌شناخت, 1391; 3(6): 121-153.

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • هزینه‌های بررسی، چاپ و انتشار نشریۀ زبانشناخت 1402-11-03
  • اختصاص شناسۀ بین‌المللی DOI به مقاله‌ها در نشریۀ زبانشناخت 1399-08-10






اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب