نویسندگان
1
دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران
2
استاد زبانشناسی همگانی،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران ایران
3
استادیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشگاه آزاد واحد تاکستان، قزوین، ایران
4
دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه باقرالعلوم، رییس دانشکده زبان های خارجی، قم،
,
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
چکیده
نظریه جهان متن در اساس به عنوان چارچوب تحلیلی در مطالعات شعرشناسی شناختی شکل گرفت و با ارائه جزییاتی از ساختاردهی دانش در ساختارهای مفهومی زمینه مناسبی برای مطالعه گفتمان ادبی فراهم می‌آورد. این مطالعه سعی دارد با توصیف تحلیلی و مقایسه شش داستان از دوسبک واقع‌گرا و فراواقع‌گرا چگونگی عملکرد ادوات این نظریه را در فضاسازی و جابه‌جایی در میان فضاهای متن روایت نشان دهد. به این منظور، بند آغازین متن به عنوان معرف سبک و تمرکز-نما برگزیده و عناصر جهان‌ساز از نظر زمان، مکان، شخصیت و ابژه‌های به کار رفته در آن تجزیه می‌گردد. یافته‌ها حاکی از آنست که سبک واقع‌گرا با استفاده از اسامی خاص مکان و اشخاص و عبارت‌های زمانی معین، گزاره‌های نقش-گستر توصیفی و جهان های فرعی اشاره‌ای، جهان متن داستان را فضاسازی می‌کند، در حالی که سبک فراواقع‌گرا با پراکندگی زمانی و مکانی رویاگونه همراه است
- بهنام فر، محمد. غریب،مصطفی.(1396)، تطبیق غزلی از مولانا با غزلی از سنایی بر اساس مولفه های چاپ اسطوره شناختی، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، مجلد 13، شماره 47
- افراشی،آزیتا،نعیمی حشکوایی ، فاطمه. (1393)، تحلیل متون داستانی کودک با رویکرد شعر شناسی شناختی، زبانشناخت ،سال اول زمستان ، شماره 2.
- گلفام، ارسلان.روشن،بلقیس، روشن. شیررضا، فرزانه،(1393). کاربرد نظریه جهان های متن در شناسایی ذعناصر سازنده متن روایی داستان شازده احتجاب بر مبنای رویکرد شعرشناسی شناختی، جستارهای زبانی، دوره پنجم، شماره 5
- افراشی، آزیتا (1395) تحلیل داستان در نظریه جهان های متن: مطالعه موردی وداع اثر جلال ال احمد، زبان و زبان شناسی، دوره دوازدهم، شماره 23
- یوسفیان کناری،محمد جعفر.قلی پور،زهره.(1395) بررسی تطبیقی زاویه دید روایی و جهان های ممکن در ادبیات داستانی و نمایشی ایران رویکردی زبان شناختی نمونه های مطالعاتی داستان حلزون شکن عدن و نمایشنامه سپنج رنج و شکنج، دو ماهنامه جستارهای زبانی، دوره 7 ، شماره 5.
- شمیسا،سیروس. (1372)، سبک شناسی، انتشارات دانشگاه پیام نور.
- عبادیان، محمود. آراسته خو، محمد، امیرفجر،میثاق. (1372)،رمان و رمان نو، ادبیات داستانی و انقلاب اسلامی، شماره سیزدهم.
- ایران زاده، نعمت الله، (1390)، نظریه سبک در ایران (روشهای سبک شناسی)، بهار ادب، دوره چهارم، شماره 2 .
- خطیبی، ابوالفضل، (1375)، شعر در ایران پیش از اسلام (سبکها و جریانهای ادبی)، نامه فرهنگستان، پاییز، شماره 7.
- فتوحی، محمود (1388)، سبک شناسی ادبی سرشت سخن ادبی، برجستگی و شخصی سازی زبان، متن پژوهی ادبی، پاییز 88، شماره 41.
- براهنی، رضا، (1344)، سورئالیسم، رمبو و فروید، زبان و ادب فارسی، تابستان، شماره 74.
- مندنی پور، شهریار(1368)، سایه های غار، انتشارات نوید، شیراز.
- پرویزی ، رسول، (1336) شلوار های وصله دار، ....
- محمود، احمد (1346) زایری زیر باران، انتشارات معین.
- هدایت، صادق (1341)، سه قطره خون، انتشارات امیر کبیر.
- اتش پرور، حسین (1390)، ماهی در باد، انتشارات گل آذین.
- دانشور، سیمین (1396)، انتخاب، نشر قطره.
- Gavins, J.(2007),text world theory: an introduction , Edinburgh : Edinburgh university press.
- Stock well, P. (2002), cognitive poetics: an introduction, London: Routledge.
- Werth, P. (1999), text worlds: representing conceptual space in discourse, Harlow: Longman.
- Giovanelli, M. (2013), text world theory and Keats’ poetry: the cognitive poetics of desire, dreams and nightmares, London: Bloomsbury academic.
- Gavins, J. (2001), text world theory: a critical exposition and development in relation to absurd prose fiction, unpublished PhD thesis, Sheffield Hallam university.
- Gavins, J. (2003), cognitive poetics in practice, London : Routledge
- Whitely, s. (2011), text world theory, real readers and emotional responses to the remains of the day, language and literature
- Gavins, J. (2000), absurd tricks with bicycles frames in the text world of the third policeman, Nottingham linguistic circular.
- Browse, S. (2008), this is not the end of the world: situating metaphor in the text- worlds off the 2008 British Financial Crisis, London: Bloomsbury academic.
- Gibbons, A. (2016), building Hollywood in Paddington: text world theory, immersive theatre, and punch drunk’s the drowned man, London: Bloomsbury.
- Lahey, e. (2014), author-character ethos in Dan brown’s Langdon-series novels, London: Bloomsbury academic.
- Scott, J. (2015), worlds from words: theories of world-building as creative writing toolbox, London: Bloomsbury academic.
- Gavins, J. (2005), rethinking modality: a text-world perspective, journal of literary semantics.
- Van der Bom, I, (2015), speaker enactors in oral narrative, London: Bloomsbury academic.
- Halliday, M. A. K., & Matthiessen, C. M. I. (2004). An Introduction to Functional Grammar. London: Routledge.
)