زبان‌شناخت

زبان‌شناخت

تحلیل تطبیقی دو سبک واقع‌گرا و فراواقع‌گرا در ‌داستان‌های معاصر فارسی بر پایه نظریه شناختی جهان‌های متن

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
سعیده علی نوری 1
آزیتا افراشی 2
سیده نازنین امیر ارجمندی 3
علی اصغر سلطانی 4
1 دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران
2 استاد زبانشناسی همگانی،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران ایران
3 استادیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشگاه آزاد واحد تاکستان، قزوین، ایران
4 دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه باقرالعلوم، رییس دانشکده زبان های خارجی، قم،
10.30465/ls.2022.41555.2060
چکیده
نظریه جهان متن در اساس به عنوان چارچوب تحلیلی در مطالعات شعرشناسی شناختی شکل گرفت و با ارائه جزییاتی از ساختاردهی دانش در ساختارهای مفهومی زمینه مناسبی برای مطالعه گفتمان ادبی فراهم می‌آورد. این مطالعه سعی دارد با توصیف تحلیلی و مقایسه شش داستان از دوسبک واقع‌گرا و فراواقع‌گرا چگونگی عملکرد ادوات این نظریه را در فضاسازی و جابه‌جایی در میان فضاهای متن روایت نشان دهد. به این منظور، بند آغازین متن به عنوان معرف سبک و تمرکز-نما برگزیده و عناصر جهان‌ساز از نظر زمان، مکان، شخصیت و ابژه‌های به کار رفته در آن تجزیه می‌گردد. یافته‌ها حاکی از آنست که سبک واقع‌گرا با استفاده از اسامی خاص مکان و اشخاص و عبارت‌های زمانی معین، گزاره‌های نقش-گستر توصیفی و جهان های فرعی اشاره‌ای، جهان متن داستان را فضاسازی می‌کند، در حالی که سبک فراواقع‌گرا با پراکندگی زمانی و مکانی رویاگونه همراه است
کلیدواژه‌ها
نظریه جهان متن
عناصر جهان‌ساز
گزاره‌های نقش‌گستر
جهان فرعی

موضوعات

عنوان مقاله English

comparative analysis of two real and surreal stylistic in contemporary Persian stories based on the cognitive theory of text worlds

نویسندگان English

saeede alinoori 1
Azita Afrashi 2
Seyedeh Nazanin Amir Arjmandi 3
aliasghar soltani 4
1 Ph.D. student of General Linguistics, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies
3 Assistant Professor, Department of Linguistics, Azad University, Takestan Branch, Qazvin, Iran
4 Associate Professor, Department of Linguistics, Baqerul Uloom University, Dean of the Faculty of Foreign Languages, Qom
چکیده English

the theory of the the text world was basically formed as an analytical framework in the study of cognitive poetry. and by providing details of the structuring of knowledge in conceptual structures it provides a suitable ground for study of literary discourse. this study tries to show by analytical description and composition of six stories from both real and surreal style how the tools of this theory work in creating space and moving between narrative text spaces. for this purpose paragraph the beginning of the text is chosen as a representation of style and focus-view and the elements of the world are decomposed in terms of time place character and objects used in it. finding indicate that the real style uses the specific names of places and persons and definite temporal expressions functional advancing propositions and referential sub worlds to create the space of the story text while the surreal style is associated with dreamy temporal and spatial dispersion it often uses objects action -event propositions and epistemic and attitudinal sub-worlds.

کلیدواژه‌ها English

text world theory
world building elements
functional advancing propositions
sub-world
  • بهنام فر، محمد. غریب،مصطفی.(1396)، تطبیق غزلی از مولانا با غزلی از سنایی بر اساس مولفه های چاپ اسطوره شناختی، ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، مجلد 13، شماره 47
  • افراشی،آزیتا،نعیمی حشکوایی ، فاطمه. (1393)، تحلیل متون داستانی کودک با رویکرد شعر شناسی شناختی، زبانشناخت ،سال اول زمستان ، شماره 2.
  • گلفام، ارسلان.روشن،بلقیس، روشن. شیررضا، فرزانه،(1393). کاربرد نظریه جهان های متن در شناسایی ذعناصر سازنده متن روایی داستان شازده احتجاب بر مبنای رویکرد شعرشناسی شناختی، جستارهای زبانی، دوره پنجم، شماره 5
  • افراشی، آزیتا (1395) تحلیل داستان در نظریه جهان های متن: مطالعه موردی وداع اثر جلال ال احمد، زبان و زبان شناسی، دوره دوازدهم، شماره 23
  • یوسفیان کناری،محمد جعفر.قلی پور،زهره.(1395) بررسی تطبیقی زاویه دید روایی و جهان های ممکن در ادبیات داستانی و نمایشی ایران رویکردی زبان شناختی نمونه های مطالعاتی داستان حلزون شکن عدن و نمایشنامه سپنج رنج و شکنج، دو ماهنامه جستارهای زبانی، دوره 7 ، شماره 5.
  • شمیسا،سیروس. (1372)، سبک شناسی، انتشارات دانشگاه پیام نور.
  • عبادیان، محمود. آراسته خو، محمد، امیرفجر،میثاق. (1372)،رمان و رمان نو، ادبیات داستانی و انقلاب اسلامی، شماره سیزدهم.
  • ایران زاده، نعمت الله، (1390)، نظریه سبک در ایران (روشهای سبک شناسی)، بهار ادب، دوره چهارم، شماره 2 .
  • خطیبی، ابوالفضل، (1375)، شعر در ایران پیش از اسلام (سبکها و جریانهای ادبی)، نامه فرهنگستان، پاییز، شماره 7.
  • فتوحی، محمود (1388)، سبک شناسی ادبی سرشت سخن ادبی، برجستگی و شخصی سازی زبان، متن پژوهی ادبی، پاییز 88، شماره 41.
  • براهنی، رضا، (1344)، سورئالیسم، رمبو و فروید، زبان و ادب فارسی، تابستان، شماره 74.
  • مندنی پور، شهریار(1368)، سایه های غار، انتشارات نوید، شیراز.
  • پرویزی ، رسول، (1336) شلوار های وصله دار، ....
  • محمود، احمد (1346) زایری زیر باران، انتشارات معین.
  • هدایت، صادق (1341)، سه قطره خون، انتشارات امیر کبیر.
  • اتش پرور، حسین (1390)، ماهی در باد، انتشارات گل آذین.
  • دانشور، سیمین (1396)، انتخاب، نشر قطره.

 

 

  • Gavins, J.(2007),text world theory: an introduction , Edinburgh : Edinburgh university press.
  • Stock well, P. (2002), cognitive poetics: an introduction, London: Routledge.
  • Werth, P. (1999), text worlds: representing conceptual space in discourse, Harlow: Longman.
  • Giovanelli, M. (2013), text world theory and Keats’ poetry: the cognitive poetics of desire, dreams and nightmares, London: Bloomsbury academic.
  • Gavins, J. (2001), text world theory: a critical exposition and development in relation to absurd prose fiction, unpublished PhD thesis, Sheffield Hallam university.
  • Gavins, J. (2003), cognitive poetics in practice, London : Routledge
  • Whitely, s. (2011), text world theory, real readers and emotional responses to the remains of the day, language and literature
  • Gavins, J. (2000), absurd tricks with bicycles frames in the text world of the third policeman, Nottingham linguistic circular.
  • Browse, S. (2008), this is not the end of the world: situating metaphor in the text- worlds off the 2008 British Financial Crisis, London: Bloomsbury academic.
  • Gibbons, A. (2016), building Hollywood in Paddington: text world theory, immersive theatre, and punch drunk’s the drowned man, London: Bloomsbury.
  • Lahey, e. (2014), author-character ethos in Dan brown’s Langdon-series novels, London: Bloomsbury academic.
  • Scott, J. (2015), worlds from words: theories of world-building as creative writing toolbox, London: Bloomsbury academic.
  • Gavins, J. (2005), rethinking modality: a text-world perspective, journal of literary semantics.
  • Van der Bom, I, (2015), speaker enactors in oral narrative, London: Bloomsbury academic.
  • Halliday, M. A. K., & Matthiessen, C. M. I. (2004). An Introduction to Functional Grammar. London: Routledge.
زبان‌شناخت
دوره 15، شماره 2
بهمن 1403
صفحه 177-214

  • تاریخ دریافت 16 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری 25 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش 26 تیر 1401