زبان‌شناخت

زبان‌شناخت

استعاره‌های جنگ بر بستر فرهنگ (مطالعۀ موردی کتاب «وقتی مهتاب گم شد»)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
احلام غلامشاهی 1
ساسان شرفی 2
منصوره شکرآمیز 3
1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 استادیار گروه زبان‌شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران (نویسندۀ مسئول)
3 استادیار گروه زبان‌شناسی همگانی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
10.30465/ls.2022.42104.2069
چکیده
بسترِ فرهنگی استعاره‌ها یکی از موضوعات مهم در مطالعات استعاری در چند دهۀ گذشته بوده و همواره در کانون توجه پژوهشگران حوزۀ استعاره قرار داشته است. در پژوهش حاضر که هدف آن بررسی رابطۀ میان استعاره و فرهنگ است، نحوۀ مفهوم‌سازی استعاری مسائل و موضوعات مرتبط با جنگ در کتاب «وقتی مهتاب گم شد» (حسام، 1394) با توجه به بافت فرهنگی جامعه مورد مطالعه قرار گرفته است. تحلیل استعاره‌های به‌کاررفته برای بیان مفاهیمی مانند جنگ، جبهه، شهادت و نیروهای خودی و دشمن در چارچوب نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف و جانسون، 1980، 1999؛ لیکاف، 1993) نشان می‌دهد که نویسنده از استعاره‌های مفهومی متعددی برای بیان این مفاهیم استفاده کرده که اغلب آن دارای شالودۀ فرهنگی و متأثر از نگرش‌ها و باورهای اسلامی نویسنده هستند. از جملۀ این استعاره‌ها می‌توان به «شهادت، سفر/پرواز/مسیر است»، «شهادت، امتحان است»، «شهادت، مزد است» «جبهه، کربلا است» و «جبهه بهشت/جهنم است» اشاره کرد. این یافته‌ها همسو با دیدگاه زبان‌شناسان شناختی نشان می‌دهد که استعاره‌ها علاوه بر مبنای جسمانی، مبنای فرهنگی نیز دارند و یکی از راه‌های شناخت یک فرهنگ، شناخت استعاره‌های فرهنگی آن است.
کلیدواژه‌ها
استعاره
استعارۀ مفهومی
مفهوم‌سازی استعاری
استعارۀ فرهنگی
ادبیات جنگ

عنوان مقاله English

War Metaphors on the Ground of Culture (A Case Study of ‘When the moonlight disappeared’)

نویسندگان English

Ahlam Gholamshahi 1
Sasan Sharafi 2
Mansoore Shekaramiz 3
1 PhD Student of General Linguistics, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 ** Assistant Professor, Department of General Linguistics, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor, Department of General Linguistics, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده English

The cultural ground of metaphors has been one of the important topics in metaphor studies in the past few decades and has always been a primary focus of metaphor researchers. In the current research, which aims to investigate the relationship between metaphor and culture, the metaphorical conceptualization of topics related to the war in the book "When the moonlight disappeared" (Hessam, 2014) has been studied with regard to the cultural context of the society. The analysis of metaphors used to express concepts such as war, front, martyrdom, and insider and enemy forces within the framework of conceptual metaphor theory (Lakoff and Johnson, 1980, 1999; Lakoff, 1993) shows that the author has used several conceptual metaphors to express these concepts most of which have a cultural ground and are influenced by the author's Islamic attitudes and beliefs. Among these metaphors are "martyrdom is a journey/flight/path", "martyrdom is an exam", "martyrdom is a wage", "the front is Karbala" and "the front is heaven/hell". These findings, in line with the view of cognitive linguists, show that metaphors have a cultural basis in addition to bodily basis, and one way to know a culture is to know its cultural metaphors.

کلیدواژه‌ها English

metaphor
conceptual metaphor
metaphorical conceptualization
cultural metaphor
war literature
پورنوروز، مریم (1398). بررسی استعاره‌های مفهومی در اشعار شاعران زن و مرد دفاع مقدس. نخستین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه. شیراز.  https://civilica.com/doc/938698
حسام، حمید (1394). وقتی مهتاب گم شد. تهران: انتشارات سورۀ مهر.
علیزاده، ناصر؛ روحی کیاسر، اعظم (1397). استعاره‌های مفهومی در شعر دفاع مقدس. ادبیات پایداری، 10 (18)، 247-266.
فراگردی، عصمت (1391). بررسی استعاره از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی در ادبیات داستانی جنگ ایران و عراق. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی. دانشگاه فردوسی مشهد.
استاجی، اعظم؛ شریفی، شهلا؛ فراگردی، عصمت و رستمیان، مرتضی (1397). بررسی استعاره‌های مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس. ادبیات پایداری، 10(18)، 1-24.
قبادی، مطهره؛ خان‌محمدی، فاطمه (1398). استعارۀ مفهومی در دو رمان مرتبط با دفاع مقدس. پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، 10(36)، 116-95.
معروف، مجتبی (1395). استعاره‌های شهید و شهادت در شعر دفاع مقدس بر اساس استعارة مفهومی. همایش ملّی ادبیات پایداری، دانشگاه گیلان، رشت.
هاشمی، زهره (1389). نظریۀ استعارۀ مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون. ادب­پژوهی، 4 (12)، 119-140.
Bronfen, E., & Goodwin, S. W. (1993). “Introduction”. In Sarah Webster Goodwin & Elisabeth Bronfen (Eds.), Death and Representation (pp. 3-25). Baltimore: Johns Hopkins UP.
Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Gibbs, R. W., Jr. (2017). Metaphor wars: Conceptual metaphors in human life. Cambridge: Cambridge University Press.
James, K. (2009). Death, gender, and sexuality in contemporary adolescent literature. London and New York: Routledge.
Kearl, M. (1997). You Never Have to Die! On Mormons, NDEs, Cryonics, and the American Immortalist Ethos. In Kathy Charmaz, Glennys Howarth, & Allan Kellehear (Eds.), The Unknown Country: Death in Australia, Britain and the USA (pp. 184-197). Houndmills, UK: Macmillan.
Kövecses, Z. (2010). Metaphor: A Practical Introduction (2nd Ed.). Oxford: Oxford University Press.
Kövecses, Z. (2018). Metaphor in media language and cognition: A perspective from conceptual metaphor theory. In Lege artis. Language yesterday, today, tomorrow. The journal of University of SS Cyril and Methodius in Trnava. Warsaw: De Gruyter Open, III (1), 124-141.
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G. (1993). The contemporary theory of metaphor. In A. Ortony (ed.), Metaphor and thought (pp. 202-251). New York: Cambridge University Press.
Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live by. Chicago: University of Chicago Press.
Lakoff, G., & Johnson, M. (1999). Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York: Basic Books.
Saeed, J. I. (2016). Semantics (4th ed.). Malden, MA: Blackwell.
Sharifian, F. (2017). Cultural Linguistics: Cultural conceptualisations and language. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Yu, N. (2008). Metaphor from body and culture. In R. W. Gibbs, Jr. (Ed.), The Cambridge handbook of metaphor and thought (pp. 247-261). New York: Cambridge University Press.

  • تاریخ دریافت 20 دی 1401
  • تاریخ بازنگری 20 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش 01 فروردین 1402