چکیده
در حیطه فرهنگ و ادب، در پرتو تبلور بینش، درخشش و تجسم هنر و آرمان خلق شده یک اثر می توان به تحلیل ارزشهای متن پرداخت. برای تحلیل ارزشهای متن از دیدگاه زبانشناختی، بررسی تمایزات و تفاوت‌هایی که مبنای شکل‌گیری ارزش‌ها هستند حائز اهمیت است. ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها پایه های استوار و زیربنای همان درونمایه متن است که در ارتباط با یکدیگر، شبکه‌های پیچیده‌‌ای را تشکیل می‌دهند. این شبکه‌های پیچیده ارزشی به صورت اهدافی تبلور پیدا می‌کنند که در خدمت زندگی فرد یا گروه قرار می‌گیرند تا اصول و غایت انسان را شکل دهند. اما چگونه این ارزشهای گفتمانی قابل بررسی است؟ این ارزش‌ها ذیل عناصر ارزشیابی و جملات ارزشیابی بررسی می‌شوند تا بیانگر ارزشهای گفتمانی باشند. متن نمایانگر ارزش‌هایی است که در بستر اندیشگان، طرز برخورد و روابط قدرت فراتر از متن وجود دارد. وجه و وجه‌نمایی ابزاری سودمند برای تحلیل و بررسی ارزش‌ها در گفتمانند. در این جستار، در خوانش داستان کوتاه «درخت گلابی»، اثر گلی ترقی، شگردهایی را بررسی کرده که به ارزشهای متبلور داستان دلالت داشته باشند و بر اساس نظریه فرکلاف، وجه و وجه‌نمایی داستان مورد توجه قرار می‌گیرد تا ارزشهای متن در تقابل با یکدیگر و بر اساس ارزشهای انگیزشی حیاتی تجلی یابد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)