• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

زبان‌شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی

    نویسندگان

    • ذبیح الله صاحب 1
    • گلناز مدرسی قوامی 2
    • ویدا شقاقی 3

    1 دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

    2 گلناز مدرسی‌قوامی، دانشار گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

    3 استاد گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

,

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

10.30465/ls.2024.46167.2146
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

در این پژوهش، فرایندهای اشتقاق و تصریف در زبان پشتو در قالب رویکرد «صرف و واج‎شناسی واژگانی» بررسی و تحلیل شده است. در این مقاله، ۱۳۱ وند زبان پشتو، از جمله ۴۰ وند تصریفی و ۹۱ وند اشتقاقی، را با توجه به رفتارشان نسبت به پایه های که به آن متصل می شوند در چارچوب رویکرد کیپارسکی (۱۹۸۲) در دو طبقۀ خنثی و غیرخنثی تقسیم‎ و بررسی شده اند. این پژوهش نشان می‎دهد که بیشتر وندهای زبان پشتو یا تکیه‎برند یا اتصال آنها به پایه موجب تغییر جایگاه تکیه می‎شود. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد که رویکرد کیپارسکی (۱۹۸۲) که به عنوان یک نظریۀ مطرح برای مطالعه ساختمان واژه‎های انگلیسی تدوین شده است، قابلیتِ تحلیل وندهای خنثی و غیرخنثی در زبان پشتو را نیز دارد. بر اساس این پژوهش، بیشتر وندهای زبان پشتو غیرخنثی هستند و در لایه اول قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است که تعداد وندهای خنثی در مقایسه کمتر، ولی کاربرد آنها در زبان وسیع‌تر است. علاوه‌براین، همان طور که نظریۀ صرفِ واژگانی فرض می‌کند، پسوندهای خنثی و غیرخنثی بر اساس فرضیۀ ترتیب سطوح سازماندهی شده‎اند.

کلیدواژه‌ها

  • وند اشتقاقی
  • وند تصریفی
  • صرف واژگانی
  • زبان پشتو
  • تکیه

موضوعات

  • زبانشناسی همگانی
  • XML
  • اصل مقاله 316.99 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
اگرادی، ویلیام، دابروولسکی، مایکل و آرونوف، مارک (1398)، در آمدی بر زبان‌شناسی معاصر، ترجمۀ علی درزی، تهران: سمت.
آرام، یوسف (1387)، «بررسی فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی»، پژوهش علوم انسانی، س9، ش 24.
بهرامی‌خورشید، سحر (1394)، «کارآیی انگارۀ صرف واژگانی؛ تحلیلی بر اساس داده‎‌های زبان فارسی»، دو ماهنامه جستار‌های زبانی، دوره 6، ش6.
خویشکی، محمد صابر (۱۳۸۹)، فونولوژی ـ مورفولوژی، کابل: مهمند.
دارمستتر، جیمز، گایگر، مورگنستیرن، جورج و بنونیست، امیل (۱۳۵۶)، تاریخ تلفظ و صرف زبان پشتو، ترجمۀ عبدالغفور روان‎فرهادی، کابل: صلح.
دبیر مقدم، محمد (۱۴۰۲)، رده‎شناسی زبان‎‌های ایرانی، تهران: سمت.
رشتین، صدیق الله (۱۳۲۶)، پشتو اشتقاقونه او ترکیبونه، پشاور: مرکز پژوهشی و انکشاف زبان.
زیار، مجاور احمد (۱۳۹۶)، وییپوهنه او وییرغاونه، کابل: دانش.
شقاقی، ویدا (۱۳۸۶)، مبانی صرف، تهران: سمت.
شقاقی، ویدا (۱۳۹۴)،  فرهنگ توصیفی صرف، تهران: علمی.
غلام‌علی‌زاده، خسرو و فیضی‌پیرانی، یدالله (1390)، «بررسی لایه‎‌ها و سطوح واژگانی در وند‌های زبان فارسی از نگاه صرف واژگانی»، پژوهش‌های زبانی، س 3، ش 2.
قطره، فریبا (۱۳۸۶)، تصریف در زبان فارسی، رساله‎ی دکتری، تهران: گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی.
کلباسی، ایران (۱۳۹1)، ساخت اشتقاقی واژه درفارسی امروز، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مدرس‎خیابانی، شهرام (۱۳۷۷)، بررسی وند‌های زبان فارسی از دیدگاه صرف واژگانی، پایان‎نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
 
Allen, M. R (1978), Morphological Investigation, Doctoral Dissertation,   Connecticut: University of Connecticut.
Becka, J. (1969), A Study in Pashto Stress, Prague: The Oriental Institute in Academia of Czechoslovak Academy of Sciences.
Bloomfield, L. (1933), Language, New York: Holt.
David, A. B. (2014), Descriptive Grammar of Pashto and its Dialects, Germany: Hubert & Co. GmbH & Co. KG, Göttingen.
Flemming, Paris B. (2021), “Lexical Stress in Northeastern Pashto”, Japan: ICUWPL (17), 15-24.
Greenberg, J. H. (1966), Universals of Language, Cambridge, Massachusetts: MIT Press.
Katamba, F. and Stonham, J (2006), Morphology (2nd Ed), New York: Palgrave. 
Kiparsky, P (1982), “Lexical Morphology and Phonology”, In F. Katamba (Ed.) Morphology: Critical concepts in linguistics (pp. 94-184). London/New York: Taylor & Francis.
Kiparsky, P. (1983), “Word formation and the lexicon”, In: F. Ingemann (ed.), Mid-America Linguistics Conference. University of Kansas, 3–32.
Mohanan, K. P (1982), Lexical Phonology, Doctoral Dissertation, Massachusetts: MIT.
Panocová, R. (2021), Basic Concepts of Morphology, I. In P. Štekauer & P. T. Hacken (Eds.). Filozofická fakulta Univerzita Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach.
Penzl, H (1955), A Grammar of Pashto: A Descriptive Study of the Dialect of Kandahar, Afghanistan. Washington: American Council of Learned Societies.
Robson, B. & Tegay, H. (2009), Pashto. In G. Windfuhr (Ed.). The Iranian Languages, New York: Routledge.
Siegel, D. (1974), Topics in English Morphology, PhD Dissertation. Massachusetts: MIT
Spencer, A. (1991), Morphological Theory: An Introduction to Word Structure in Generative Grammar, Oxford: Blackwell.
Safdar, M and Mangrio, Riaz Ahmad (2021), “Derivational Morphology in Urdu: A Lexical Morphology Approach”, Linguistics and Literature Review (LLR), Volume 7, Issue 1.
    • تعداد مشاهده مقاله: 190
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 556
زبان‌شناخت
دوره 15، شماره 1
شهریور 1403
صفحه 167-188
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 316.99 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 28 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 02 شهریور 1402
  • تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1402
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 190
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 556

APA

صاحب, ذبیح الله , مدرسی قوامی, گلناز و شقاقی, ویدا . (1402). وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی. زبان‌شناخت, 15(1), 167-188. doi: 10.30465/ls.2024.46167.2146

MLA

صاحب, ذبیح الله , , مدرسی قوامی, گلناز , و شقاقی, ویدا . "وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی", زبان‌شناخت, 15, 1, 1402, 167-188. doi: 10.30465/ls.2024.46167.2146

HARVARD

صاحب, ذبیح الله, مدرسی قوامی, گلناز, شقاقی, ویدا. (1402). 'وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی', زبان‌شناخت, 15(1), pp. 167-188. doi: 10.30465/ls.2024.46167.2146

CHICAGO

ذبیح الله صاحب , گلناز مدرسی قوامی و ویدا شقاقی, "وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی," زبان‌شناخت, 15 1 (1402): 167-188, doi: 10.30465/ls.2024.46167.2146

VANCOUVER

صاحب, ذبیح الله, مدرسی قوامی, گلناز, شقاقی, ویدا. وندهای زبان پشتو از منظر رویکرد صرف واژگانی. زبان‌شناخت, 1402; 15(1): 167-188. doi: 10.30465/ls.2024.46167.2146

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • هزینه‌های بررسی، چاپ و انتشار نشریۀ زبانشناخت 1402-11-03
  • اختصاص شناسۀ بین‌المللی DOI به مقاله‌ها در نشریۀ زبانشناخت 1399-08-10






اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب