بررسی کاربرد زبان‌های مازندرانی و فارسی در شهر جویبار

رمضانی, احمد; رستم‌بیک تفرشی, آتوسا; واسو جویباری, خدیجه

doi:.

بررسی کاربرد زبان‌های مازندرانی و فارسی در شهر جویبار

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

² استادیار پژوهشکدة زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

³ کارشناس ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه الزهرh

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی کاربرد زبان‌‌های فارسی و مازندرانی در بافت‌‌های تعاملی مختلف در میان گویش‌وران مازندرانی شهر جویبار است. پرسش اصلی این است که کاربرد زبان مازندرانی و فارسی، با توجه به متغیرهای سن و جنسیت در بافت‌‌های مختلف اجتماعی، چه تفاوت‌هایی دارند. نمونة آماری پژوهش حاضر 100 گویش‌ور جویباری (50 مرد و 50 زن) می‌باشند که خود به دو گروه 25 نفره، والدین (میانگین سنی 39 سال) و فرزندان (میانگین سنی 16 سال)، تقسیم و به روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شده‌‌اند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسش‌نامة محقق‌ساخته در سال 1388 گردآوری شده و از آزمون‌‌های آماری غیر‌‌پارامتریک «کولموگورف ـ اسمیرنوف» و «خی‌دو» برای مقایسه استفاده شده است. بررسی پاسخ‌‌های ارائه‌شده نشان می‌دهد که به طور کلی گرایش به کاربرد زبان فارسی در میان مادران بیش‌تر از پدران و در میان دختران بیش‌تر از پسران است. بررسی تأثیر متغیر جنسیت در مجموع داده‌ها با استفاده از آزمون آماری خی‌‌دو نشان می‌‌دهد که تفاوت بین مردان و زنان در کاربرد زبان فارسی و مازندرانی در سطح P≤0/001 است. تفاوت کاربرد فارسی و مازندرانی بین والدین و فرزندان در سطح P≤0/001 معنادار است. در نمونۀ مورد بررسی در این پژوهش، تأثیر بافت بر کاربرد زبان معنادار نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Use of Mazandarani and Farsi in Jouybar

نویسندگان [English]

Ahmad Ramezani ¹
Atoosa Rostambeik Tafreshi ²
Khadijeh Vasoo Jouybari ³

¹ Assistant Professor, Research Institute for Education

² Assistant Professor, Linguistics Department, Institute for Humanities and Cultural Studies

³ M.A in Linguistics, Alzahra University

چکیده [English]

This study aimes at investigating the use of Jouybari Dialect, a local dialect of Mazandarani, and Farsi among Parents and Children in different social contexts. The effect of gender and age on the use of these languages has been studied. The informants were 100 Jouybari parents and children (50 parents and 50 children), each group consisted of two subgroups (25 males and 25 females), whom were selected through convenience sampling. A researcher-made questionnaire was used for data gathering. Non-parametric analyses (Kolmogorov-Smirnov and Chi-Square were used to compare the data. Findings show that in general the use of Persian among female members of each group is more than males, and Chi-Square analysis shows that the difference between males and females is meaningful (P≤0/001). Also, regarding the age variable the analysis reveals that the difference in language use between parents and children is meaningful (P≤0/001). The context does not have any significant effect on language use.

کلیدواژه‌ها [English]

Mazandarani
Farsi
social contexts
Gender
Jouibar
Language Use

مراجع

امام، عباس (1377). «جنبه‌‌هایی از تفاوت رفتار کلامی زن و مرد در ایران (یک طرح اولیه)»، رشد آموزش زبان و ادب فارسی، ش 46.

بشیرنژاد، حسن (1379). «بررسی جای‌گاه و کاربرد زبان فارسی و مازندرانی در میان معلمان و دانش‌‌آموزان متوسطة شهرستان آمل»، پایان‌‌نامة کارشناسی ‌‌ارشد زبان‌‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدة ادبیات و زبان‌های خارجه.

بشیرنژاد، حسن (1383). «زبان‌‌های محلی ایران و خطر انقراض»، فرهنگ مردم ایران، ش 5 و 6.

پاک نهاد، مریم (1381). فرادستی و فرودستی در زبان، تهران: گام نو.

ترادگیل، پیتر (1376). درآمدی بر زبان‌‌شناسی اجتماعی، ترجمة محمد طباطبایی، تهران: آگاه.

دایرةالمعارف فارسی (1381). به سرپرستی غلامحسین مصاحب، ج 1، تهران: امیرکبیر.

رجب‌زاده، علی‌‌اصغر (1383). «برخورد زبانی میان فارسی و مازندرانی و ترکی در شهرستان گلوگاه»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد زبان‌‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌‌های خارجه.

رضایی باغ‌بیدی، حسن (1380). «زبان‌های غیرایرانی»، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 10، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.

سیگل، سیدنی (1372). آمار غیرپارامتری، ترجمة یوسف کریمی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

شکری، گیتی (1374). گویش ساری (مازندرانی)، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

عموزاده، محمد (1381). «هم‌گرایی و دوزبان‌گونگی در گویش مازندرانی»، پژوهش‌نامة علوم انسانی و اجتماعی، س 2، ش 6 و 7.

فخر‌‌روحانی، محمد‌‌رضا (1375). «نفی در گونة شرقی گویش مازندرانی»، پایان‌‌‌نامة کارشناسی ارشد زبان‌‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

مدرسی، یحیی (1368). درآمدی بر جامعه‌‌شناسی زبان، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

مشایخ، طاهره (1381). «بررسی کاربرد فارسی و گیلکی در میان دانش‌‌آموزان دورة پیش‌‌دانشگاهی و والدین آن‌‌ها در شهر رشت»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد زبان‌‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

واسو جویباری، خدیجه (1385). «بررسی تفاوت بین نسلی در کاربرد واژه‌‌های مازندرانی جویباری»، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد زبان‌‌شناسی، دانشگاه الزهرا، دانشکدۀ ادبیات، زبان‌‌ها و تاریخ.

Borjian, M. (2005). “Bilingualism in Mazandaran: Peaceful Coexistence with Persian”, Languages, Communities, and Education, Vol. 2.

Childs, Becky, Gerard Van Herk, and Jennifer Thorburn (2007). “The effects of urbanization and social orientation: Locally salient variables as indicators of linguistic change”, Available online at http://www/ling.upenn.edu/nwav/abstracts.

Fischer, John L. (1958). “Social influences on the choice of a linguistic variant”, Word, 14.

Frye, Richard N. (1975). The Golden Age of Persia: The Arabs in the East, London: Weidenfeld and Nicolson.

Kerswill, Paul (2006). “Migration and language”, in Klaus Mattheier, Ulrich Ammon and Peter Trudgill (eds.), Sociolinguistics/Soziolinguistik, An international handbook of the science of language and society, Vol. 3, Berlin: De Gruyter.

Labov, W. (1988). “Some sociolinguistic principle”, in ch. Bratl. Paulston and G. Richard Tucker (eds.), Sociolinguistics: the Essential Reading, Blackwell Publishing.

Lakoff, R. T. (1973). “Language and Woman's Place”, Language in Society, Vol. 2, No. 1, Cambridge University Press Stable URL: http://www.jstor.org/stable/4166707.

Lakoff, R. T. (1975). Language and woman's place, Vol. 56, New York: Harper & Row.

Lakoff, R. T. (2004). Language and woman's place [electronic resource]: text and commentaries, Vol. 3, Oxford University Press.

Lewis, M. Paul (ed.) (2009). Ethnologue: Languages of the World, Dallas, Tex.: SIL International, Online version: http://www.ethnologue.com.

Nemati, A. and J. M. Bayer (2007). “Gender Differences in the Use of Linguistic Forms in the Speech of Men and Women: A Comparative Study of Persian and English”, Language in India, 7.

Newman, M. L., C. J. Groom, L. D. Handelman, and J. W. Pennebaker (2008). “Gender differences in language use: An analysis of 14,000 text samples”, Discourse Processes, 45 (3).

Payne, John (1992). “Iranian Languages”, International Encyclopedia of Linguistics, edited by William Bright , Oxford: Oxford University Press , Vol. 2.

Trudgill, P. (1972). “Sex, covert prestige and linguistic change in the urban British English of Norwich”, Language in society, 1(2).

Wardhaugh, Ronald (1986). An Introduction to Sociolinguistics, Oxford: Blackwell.