• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

زبان‌شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی

    نویسنده

    • ناهید مؤید حکمت

    استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

,

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

نظر به این‌که، در غالب متون جامعه‌شناسی در حوزة فرهنگ، بر اهمیت زبان به‌عنوان کلیدی‌ترین عنصر نمادین غیر مادی فرهنگ تأکید شده است، بررسی ساختار کلامی مستتر در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی فارسی به‌مثابة مطالعه‌ای در حوزة فرهنگ شفاهی توجیه می‌گردد. در مقالة حاضر، بررسی صورت بلاغی، نحوة خطاب، و شیوة بیان مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی فارسی محور‌های اساسی مورد توجه درخصوص شناسایی ساختار زبانی در نظر گرفته شده است. روش تحقیق به‌کاررفته در پژوهشی که مقالة مزبور برگرفته از آن است کمی و شیوة گردآوری اطلاعاتْ تحلیل محتوا است که یکی از متداول‌ترین شیوه‌ها در حوزة شناسایی هویت آثار ادبی است. این پژوهش از نوع اکتشافی است و فرضیه‌ای را به آزمون نمی‌گذارد. هدف این پژوهش، تمرکز بر بعد کلامی گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی است که در آثار مکتوب اندیشمندان مختلف گردآوری شده است؛ هرچند ممکن است امروزه برخی از این مثل‌ها دیگر به‌کار برده نشوند و با اصطلاحات دیگری جایگزین شده باشند. یافته‌های تحقیق، که ادعای تعمیم آن‌ها وجود ندارد، حاکی از آن است که صورت بلاغی تعبیر کنایی، نحوة خطاب غیر مستقیم به انسان، و شیوة بیان عاطفی بارزترین نمود ساختار کلامی در مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی مورد بررسی‌اند. افزون‌بر این، مورد اخیر ـ عاطفه‌گرایی ـ فصل مشترک یافته‌های ساختار کلامی با یافته‌های این پژوهش در دو بعد دیگر آن، یعنی بعد ارزشی و بعد نگرشی است. این یافته را چنین می‌توان تعبیر کرد که تحلیل و فهم ساختار زبانی در متن فرهنگی و شرایط خاص اجتماعی، یعنی فضای گفتمانی سرشته در آن، تولید و دریافت می‌شود.

کلیدواژه‌ها

  • مثل‌های فارسی
  • تعبیرهای کنایی فارسی
  • صورت بلاغی
  • نحوة خطاب
  • تحلیل گفتمان
  • تحلیل محتوا
  • XML
  • اصل مقاله 303 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
اسلامی ندوشن، محمدعلی (1371). «ایرانی کیست؟، ایران و ایرانیان در گذرگاه تاریخ»، ایران فردا، س 1، ش 5.
افشار، ایرج (1369 - 1374). فهرست مقالات فارسی در زمینة تحقیقات ایرانی، ج 4 و 5، تهران: علمی و فرهنگی.
امینی، امیرقلی (1350). فرهنگ عوام، تهران: بی‌نا.
آنتونی گیدنز (1373). جامعه‌شناسی، ترجمة منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
انجوی شیرازی، ابوالقاسم (1357). تمثیل و مثل، تهران: امیرکبیر.
ایزدی، علی‌محمد (1383). چرا عقب مانده‌ایم؟، جامعه‌شناسی مردم ایران، ج 2، تهران: نشر علم.
بارون، رابرت، دان بیرن، و نایلاب برنسکامب (1388). روان‌شناسی اجتماعی، ترجمة یوسف کریمی، تهران: نشر روان.
برقعی قمی، یحیی (1351). کاووشی در امثال و حکم فارسی، تهران: نشر نی.
بیمن، ویلیام (1381). زبان، منزلت و قدرت در ایران، ترجمة رضا ذوقدار مقدم، تهران: نشر نی.
پرتوی آملی، مهدی (1378). ریشه‌های تاریخی امثال و حکم، تهران: اشراقی.
پورنامداریان، محمدتقی (1368). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، تهران: علمی و فرهنگی.
جمال‌زاده، محمدعلی (1350). خلقیات ما ایرانیان، آلمان: نوید.
چلبی، مسعود (1381). بررسی نظام شخصیت در ایران، تهران: مؤسسة پژوهش فرهنگ هنر و ارتباطات.
دبیر سیاقی، سیدمحمد (1358). گزیدة امثال و حکم، تهران: فرهنگ و آموزش عالی و سازمان یونسکو.
دهخدا، علی‌اکبر (1352). امثال و حکم، ج 3، تهران: امیرکبیر.
ذوالفقاری، حسن (1387). «تفاوت کنایه و ضرب‌المثل»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 10.
ریتزر، جورج (1374). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
ساروخانی، باقر (1377). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، ج 1 و 2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سهیلی، مهدی (1349). ضرب‌المثل‌های معروف ایران، تهران: اشراقی.
شاملو، احمد (1361). کتاب کوچه، تهران: مازیار.
شجاعی، حمید (1351). امثال شعر فارسی، تهران: گوتنبرگ.
شهری، جعفر (1370). قند و نمک، تهران: اسماعیلیان.
عضدانلو، حمید (1380). گفتمان و جامعه، تهران: نشر نی.
عضدانلو، حمید (1388). آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی.
عفیفی، رحیم (1371). مثل‌ها و حکمت‌ها در آثار شاعران قرن سوم تا یازدهم هجری، تهران: سروش.
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان، مترجمان: فاطمه شایسته پیران، شعبان‌علی بهرام‌پور، رضا ذوقدار مقدم، رامین کریمیان، پیروز ایزدی، محمود نیستانی، محمدجواد غلامرضا کاشی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
فوکو، میشل (1387). نظم گفتار، ترجمة باقر پرهام، تهران: آگه.
فولر، گراهام (1373). قبلة عالم، ژئوپلیتیک ایران، ترجمة عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
کاتوزیان، محمدعلی همایون (1384). دولت و جامعه در ایران، ترجمة حسن افشار، تهران: نشر مرکز.
کریپندروف، کلوس (1378). تحلیل محتوا، ترجمة هوشنگ نایبی، تهران: رشد.
کاشی، محمدجوادغلامرضا (1379). ذهنیت فرهنگی و نظام معانی در انتخابات دوم خرداد، تهران: جادوی گفتار.
محمدی، بیوک و همکاران (1381). بررسی نقش عوامل فرهنگی مؤثر در توسعة ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مؤید حکمت، ناهید (1390). «درآمدی بر شناسایی نگرش‌های بارز فرهنگی در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی مکتوب فارسی»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، ش 121.
مؤید حکمت، ناهید (1386). «ارزش‌های بارز فرهنگی در مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی»، نامة فرهنگستان، دورة نهم، ش 4.
نجفی، ابوالحسن (1387). فرهنگ فارسی عامیانه، 2 ج، تهران: نیلوفر.
هولستی، ال. آر. (1373). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمة نادر سالارزاده امیری، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (1381). ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، تهران: دفتر طرح‌های ملی.
ون دایک، تئون ای (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان، مترجمان: پیروز ایزدی، شعبان‌علی بهرام‌پور، علیرضا خرمایی، محمدجواد غلامرضا کاشی، و تژا میرفخرایی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
 
Calhoun, Craig & Donald Keller (1994). Sociology, 6th ed, NY: Mc Grow Hill.
Hass. S. William (1966). Persian Psychology, NY: ams Iran.
Lerner, Daniel (1964). The Passing of Traditinal Society, NY: free press.
Lerner, Daniel (1968). ‘Social aspects of Modernization’, International Encyclopedia of the Sociology, Vol. 9-10, NY: The free Press.
Mccleland, David (1963). National Caracter and Economic Growt in Turkey and Iran in Communication and Political Development, Princeton University Press.
Ralston, David, David Holt, RobertTerpstra, & Yukai-cheng (1977). The Impact of National Culture and Economic Ideology on Managerial Work Values: A study of United States, Russia, Japon and China.
Schwartz, Shaln H. & David Ralston (1992). Universals in the Confort and Structure of Values, San Diego: Academic Press.
Scott, John & Gordon Marshall (2005). A Dictionary of Sociology, 3 rd ed., Oxford: Oxford University Press.
    • تعداد مشاهده مقاله: 2,408
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,236
زبان‌شناخت
دوره 3، شماره 5 - شماره پیاپی 5
خرداد 1391
صفحه 71-84
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 303 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 30 دی 1390
  • تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1391
  • تاریخ پذیرش: 27 فروردین 1391
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 2,408
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,236

APA

مؤید حکمت, ناهید . (1391). تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی. زبان‌شناخت, 3(5), 71-84.

MLA

مؤید حکمت, ناهید . "تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی", زبان‌شناخت, 3, 5, 1391, 71-84.

HARVARD

مؤید حکمت, ناهید. (1391). 'تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی', زبان‌شناخت, 3(5), pp. 71-84.

CHICAGO

ناهید مؤید حکمت, "تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی," زبان‌شناخت, 3 5 (1391): 71-84,

VANCOUVER

مؤید حکمت, ناهید. تحلیلی بر ساختار زبانی غالب در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیرهای کنایی فارسی. زبان‌شناخت, 1391; 3(5): 71-84.

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • هزینه‌های بررسی، چاپ و انتشار نشریۀ زبانشناخت 1402-11-03
  • اختصاص شناسۀ بین‌المللی DOI به مقاله‌ها در نشریۀ زبانشناخت 1399-08-10






اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب