نویسندگان
1
دکترای زبانشناسی همگانی دانشگاه فردوسی مشهد
2
گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
3
گروه زبان انگلیسی دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، ایران
,
نوع مقاله : علمی-پژوهشی
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی انتقادی نحوه‌ی کاربرد صافی فرهنگی در ترجمه‌ی انگلیسی کریس لیر و سهیلا سحابی (2000) از کتاب بچههای قالیباف‌خانه‌ی مرادی کرمانی (1379) است. بدین منظور، الگوی «تحلیل انتقادی» (خانجان، 1391، 1392) که بر بینان نظریِ زبانشناسی سازگانی- نقشگرا (هلیدی، 1994، 2004) می‌باشد به عنوان چارچوب تحلیلی انتخاب گردیده است. این الگو همزمان تحلیل عوامل درونزا و برونزا را مورد توجه قرار می‌دهد و هم به محصول ترجمه، هم به فرآیند ترجمه نظر دارد. ضمن ملاحظۀ دو فرض بنیادین «ترجمه به مثابه‌ی بافت‌آفرینی مجدد» و «ترجمه به مثابه‌ی تصفیه» که در الگوی تحلیل انتقادی ترجمه مدّ نظر بوده‌اند، این پژوهش با نحوه‌ی کاربرد صافی فرهنگی از سوی مترجمان اثر و ویژگی‌های بافتی در نظام مقصد تناسب داشته و نیل به معیار تعادل نقشی را محقق ساخته است. پس از شناسایی این عبارت‌ها ، به بررسی عملکرد مترجمان کتاب در برگردان این کنش گفتاریِ پرداختیم تا ببینیم از میان چهار راهکار «معادل‌سازیِ (توصیفی)»، «معادل‌یابیِ (فرهنگی)»، «رویکرد سلبی» (حذف) و «انتقال»، بیشتر از کدام راهکارها بهره جسته‌اند. محاسبۀ فراوانی این راهکارها مبین آن بوده است که مترجمان در برگردان این کنش گفتاری به ترتیب از راهکارهای «معادل‌سازی»، «انتقال و «حذف» بیشترین استفاده را داشته‌اند و «معادل‌یابی» به‌کار گرفته نشده است.
- اطهاری نیک عزم، مرضیه و مینا بلوکات (1392) «تحلیل وبررسی ترجمه نشانههای فرهنگی در داستان مهمان مامان اثر هوشنگ مرادی کرمانی»، فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، 46 (1): 133-149.
- خانجان، علیرضا (1391). ایدئولوژی در ترجمۀ متون خبری: رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان. رسالۀ دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه اصفهان.
- خانجان، علیرضا (1392) «پیشنهاد الگویی برای تحلیل انتقادی ترجمه»، فصلنامۀ مطالعات زبان و ترجمه، 44 (2): 93-127.
- دهخدا، ع. (1377). لغت‌نامه، جلد 8، چ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
- ربانی خلخالی، علی (1380). چهره درخشان قمر بنی هاشم ابوالفضل العباس (ع). جلد سوم، قم: مکتب الحسین(ع).
- علوی، فریده و سویل زینالی (1393) «بررسی چگونگی تقابل فرهنگها در ترجمة گفتار تعارفآمیز با تأکید بر ترجمة فرانسوی داستان مهمان مامان، اثر هوشنگ مرادی کرمانی» فصلنامۀ زبانپژوهی، 6 (11): 13-162.
- مرادی کرمانی، هوشنگ (1359/1379). بچههای قالیبافخانه، چاپ دهم، تهران: معین.
- Baker, Mona (1992). In other words: A course book on translation. London & New York: Routledge.
- Eshragh, Bahar (2014), “Translation of culturally-specific items in Hooshang Moradi’s The Palm”, Bookbird: A Journal of International Children's Literature, 52(4): 23-29.
- Fairclough, Norman (1989b). Language and Power. London and Harlow : Longman.
- Halliday, M.A.K. (1978). Language as Social Semiotic; the Social Interpretation of Language and Meaning, London: Edward Arnold.
- Halliday, M.A.K. (1985). An Introduction to Functional Grammar. New York: Edward Arnold.
- Halliday, M.A.K. (1989). Spoken and Written Language. Oxford: Oxford University Press.
- Halliday, M.A.K. (1994). An Introduction to Functional Grammar. 2nd ed. New York: Edward Arnold.
- Halliday, M.A.K. (2004). An Introduction to Functional Grammar, 3rd ed., revised by Christian M.I.M. Matthiessen, London and New York: Arnold.
- Hatim, Basil and Ian Mason (1997). The Translator as Communicator, London and New York: Routledge.
- Hatim, B. & Munday, J. (2004). Translation: An advanced resource book. Oxford &New York: Routledge
- House, Juliane (1997). Translation Quality Assessment: A Model Revisited. Tübingen: Niemeyer.
- House, Juliane (2009) Translation. Oxford and New York: Oxford University Press.
- Katamba, Francis & John Stonham (2006). Morphology. 2nd ed., New York: Palgrave Macmillan.
- Marco, Josep. (2000), “Register analysis in literary translation: a functional approach”, Babel, 46 (1): 1-19.
- Moradi Kermani, Hooshang (2000). Carpet Weaving Factpry Children. Translated into English by Chris Lear & Soheila Sahabi, Tehran: Moin Publishers.
- Munday, Jeremy (2008). Introducing Translation Studies: Theories and Applications, 2nd ed. London and New York: Routledge.
- Newmark, Peter (1988). A Textbook of Translation. New York: Prentice Hall.
- Pirnajmuddin, Hossein & Zahra Ramezani (2011), “Idioms in translation of children's literature: The Big Clay Jar by Moradi Kermani, Theory and Practice in Language Studies, 1(12):1861-1864.
- van Dijk, Teun (1998), “Opinions and ideologies in the press”, in Allen Bell and Peter Garrett (eds.), 1-63, Approaches to Media Discourse. Oxford: Blackwell.
- van Leeuwen, Theo (2008), “Representing social actors”, in Theo van Leeuwen, 23-74, Discourse and Practice: New Tools for Critical Discourse Analysis, Oxford & New York: Oxford University Press.
- Venuti, L. (Ed.) (1992). Rethinking translation; discourse, subjectivity, ideology. London: Routledge.
- Venuti, Lawrence (1995). The Translator's Invisibility, a History of Translation. London: Routledge.
)