• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

زبان‌شناخت

  1. صفحه اصلی
  2. مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی

    نویسنده

    • امیرحسین زنجانبر

    گروه ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه پیام نور، واحد تهران جنوب

,

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

10.30465/ls.2023.44806.2119
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

«مفهوم‌سازی» فرایندی پویا است که وفقِ آن، واحدهای زبانی در خدمت عملیات مفهومی و دانش پس‌زمینه‌ای قرار می‌گیرند. صاحب‌نظران علوم شناختی ساختار زبانی را بازتاب مستقیم شناخت می‌دانند؛ بدین معنا که هر اصطلاح خاص، مربوط به ادراک وضعیتی خاص است. بر همین اساس، واژه‌ای واحد می‌تواند در موقعیت‌های مختلف مفهوم‌سازی‌های مختلف داشته باشد. طرحواره‌ها، به‌عنوان یکی از ابزارهای شناخت، تصوراتی کلی‌اند که از درونی‌سازی تجربیاتِ زیسته ایجاد می‌شوند و وظیفۀ سازمان‌دهی، تفسیر و تبادل اطلاعات را بر عهده ‌دارند. طرحواره‌های کاربردشناختی، خرده‌طرحواره‌هایی هستند که وابسته به بافتِ موقعیتی و کاربردی فراخوانده می‌شوند. این پژوهش با التفات به کلان‌طرحوارۀ «خودویران‌گری»، در پی رده‌بندی خرده‌طرحواره‌های کاربردشناختی و مفهوم‌سازی‌های متناظرشان است. دامنۀ پژوهش حاضر داستان‌های واجدِ درون‌مایۀ «خودویران‌گری» در گروه سنی «الف»، «ب» و «ج» است. هر یک از داستان‌ها به‌مثابۀ موقعیتی کاربردی و عینی برای فراخوانی خرده‌طرحواره‌ای خاص از کلان‌طرحوارۀ «خودویران‌گری» به شمار می‌آید. پژوهش پیش‌ِرو با روش تحلیلی‌ـ توصیفی در صدد پاسخ به چگونگی مفهوم‌سازی طرحوارۀ خودویران‌گری در بافت‌های موقعیتیِ داستان‌های کودک است. نتیجۀ پژوهش پنج طرحوارۀ کاربردشناختی را به‌عنوان پنج پایۀ مفهومی متفاوت معرفی می‌کند: طرحواره‌های گسستی، پیوستی، گسستی- پیوستیِ فردی، گسستی- پیوستی جمعی، گسستیِ ناخواسته. مقالۀ حاضر برای نخستین‌بار خودویران‌گری را در ادبیات کودک مورد مداقّه قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

  • داستان کودک
  • زبان‌شناسی شناختی
  • مفهوم‌سازی
  • طرحواره
  • خودویران‌گری
  • مرگ

موضوعات

  • زبانشناسی همگانی
  • XML
  • اصل مقاله 285.94 K
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
آیزنک، مایکل و مارک کین (1397). روان‌شناسی شناختی، زبان، تفکر، هیجان‌ها و هوشیاری. ترجمۀ حسین زارع. ویرایش هفتم. تهران: ارجمند.
احمدوند، م. ع. (1391). روان­شناسی کودک و نوجوانان. تهران: پیام نور.
ارلبروخ، ولف (1397). اردک، مرگ و گل لاله. ترجمۀ مهسا محمدحسینی. تهران: شهرتاش.
انواری، سحر (1387). لولوی قشنگ من. با تصویرگری افرا نوبهار. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
اوکلی، لیزا (1394). رشد شناختی. ترجمۀ حسین شیخ‌رضایی. تهران: دانش‌پرور.
بیگدلو، غزاله (1391). مداد بنفش. تصویرگر پگاه کاظمی. تهران: علمی­ و فرهنگی.
پیاژه، ژان و اینهلدر، باربل (1386). روان‌شناسی کودک. ترجمۀ زینت توفیق. تهران: نی.
ترکئورست، الیزا (1401). روباه و دانه‌کوچولو. تصویرگر: ناتالیا مور. ترجمۀ نعیمه جلالی‌نژاد. قم: جامعه القران الکریم.
حبیبی، حامد (1387). بوقی که خروسک گرفته بود. تصویرگر علیرضا گلدوزیان. تهران: علمی‌فرهنگی.
خادمی، غلامرضا و ابوالحسنی چیمه، زهرا (1400). مفهوم‌سازی‌های فرهنگی مرگ درگویش بختیاری زز و ماهرو. جستارهای زبانی. د12. ش6. 1-31.
زنجانبر، امیرحسین و همکاران (1400). روان‌روایت‌شناسی طنز در داستان‌های کودک با رویکردی طرحواره‌ای. تفکر و کودک. د12. ش1. 77-101.
سرمشقی، فاطمه (1394). تربچه‌خانم. با تصویرگری مرضیه سرمشقی. تهران: علمی و فرهنگی.
شارر، کاترین (1396). مرگ بالای درخت سیب. ترجمۀ پروانه عروج‌نیا. تهران: طوطی.
شریفیان، فرزاد (1398). زبان‌شناسی فرهنگی: مفهوم‌سازی‌های فرهنگی و زبان. ترجمۀ طاهره احمدی‌پور، پریا رزم‎دیده و حامد مولایی. رفسنجان: دانشگاه ولی‌عصر.
صنعتی، م. (1384). درآمدی به مرگ در اندیشۀ غرب. مجلۀ ارغنون. ش 27و26، 1-64.
طاقدیس، سوسن (1389). پیشی بیا من را بخور. با تصویرگری مونا توکل. تهران: امیرکبیر.
ظریفی، مرجان (1397). «نقطه‌های سیاه» در مجموعۀ ما اسب‌ها را خسته کردیم. تهران: قو. 83- 87.
عسکری، ریحانه و بوذری، علی (1400). «نقد اسطوره‌شناختی مرگ در کتاب مرگ بالای درخت سیب». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز. د12. ش1. 77-104.
قلانی، بهزاد (1387). سه ماهی در برکه. با تصویرگری حامد پاژتار. تهران: راقم.
قوچانی، بیتا و کامیار جولایی (1397). «ابزارهای زبانی مفهوم‌سازی مرگ در پیکره‌ای از زبان فارسی: رویکردی شناختی و فرهنگی». زبان و زبان‌شناسی. د14. ش28. صص 97- 119.
کالوینو، ایتالو (1401). افسانه‌های ایتالیایی: دست اسکلت. با تصویرگری پیا ولنتینیس. ترجمۀ مهیا بیات. تهران: هوپا.
کمپانی زارع، مهدی (1390). مرگ‌اندیشی از گیل‌گمش تا کامو. تهران: نگاه معاصر.
لوپر، استیون (1396). دانشنامۀ فلسفه استنفورد: مرگ. ترجمۀ مریم خدادادی. تهران: ققنوس.
محمودی، علی‌محمد و طغیانی، اسحاق (1399). «واکاوی نگاه‌ها به مرگ در غزل معاصر». شعرپژوهی. د12. ش1. 205-233.
مکی، د. (1980). حالا نه بچه. ترجمۀ ط. آدینه­پور (1394). تهران: چکه.
موزونی، رضا (1389). یخی که عاشق خورشید شد. با تصویرگری میثم موسوی. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
هنرکار، لیلا (1394). خط سیاه تنها. با تصویرگری زهرا کیقبادی. تهران: علمی‌وفرهنگی.
یوسفی، سحر؛ محمد ایرانی؛ خلیل بیگ‌زاده؛ امیرعباس عزیزی‌فر (1400). «مرگ‌اندیشی و نوزایی در قصه‌های ایرانی انجوی شیرازی». دهخدا. د13، ش48. 83-113.
Anthony, S. (1940). The Child′s Discovery of Death, Uk: Routledge & Kegan Paul.
Gire, J. (2014). How death imitates life: cultural influences on conceptions of death and dying. Online Readings in Psychology and Culture. 6(2).
Kuczok, M. (2016). Metaphorical conceptualization of death and dying in American English and Polish: a corpus based comparative study.linguistica Silesiana.
Levinas, E. (1969). Totality and infinity. (Alphonos Lingis, Pittsburg; Trans.), Pennsylvania: Duquense University Press.
Lewis, C.S. (1998). The Last Battle. London: The Bodley Head.
Lu, Wei-lun. (2017). Cultural conceptualization of death in Taiwanese Budhist and Christian eulogistic idioms. In Sharifian. F. (ed). Advances in Cultural Linguistics. (49-64). Singapore: Springer Nature.
Mey, J. L. (2010). Refrence and pragmeme. Journal of Pragmatics, 42(11), 2882-2888.
Minton, S. J. (2001). Key Thinkers in Practical Philosophy: Dr.Yalom. UK: Practical Philosophy.
Nyakoe, M. G., Matu, P. M., & Ongarora, D. O. (2012). Conceptualization of ‘Death is a Journey’ and ‘Death as Rest’ in EkeGusii Euphemism. Theory and Practice in Language Studies, 2(7), 1452-1457.
Quinn, N. & Holland, D., (Eds.), (1987), Cultural Models in Language and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
Steiner, J. (1977). The Bear who Wanted to Stay a Bear. Illus: Jorg Muller. London: Hutchinson & Co.
    • تعداد مشاهده مقاله: 151
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 183
زبان‌شناخت
دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اسفند 1402
صفحه 77-97
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 285.94 K
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 06 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 07 اردیبهشت 1402
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 151
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 183

APA

زنجانبر, امیرحسین . (1402). مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی. زبان‌شناخت, 14(2), 77-97. doi: 10.30465/ls.2023.44806.2119

MLA

زنجانبر, امیرحسین . "مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی", زبان‌شناخت, 14, 2, 1402, 77-97. doi: 10.30465/ls.2023.44806.2119

HARVARD

زنجانبر, امیرحسین. (1402). 'مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی', زبان‌شناخت, 14(2), pp. 77-97. doi: 10.30465/ls.2023.44806.2119

CHICAGO

امیرحسین زنجانبر, "مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی," زبان‌شناخت, 14 2 (1402): 77-97, doi: 10.30465/ls.2023.44806.2119

VANCOUVER

زنجانبر, امیرحسین. مفهوم‌سازی «خودویرانگری» در داستان‌های کودک: بر اساس طرحواره‌های کاربردشناختی. زبان‌شناخت, 1402; 14(2): 77-97. doi: 10.30465/ls.2023.44806.2119

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • هزینه‌های بررسی، چاپ و انتشار نشریۀ زبانشناخت 1402-11-03
  • اختصاص شناسۀ بین‌المللی DOI به مقاله‌ها در نشریۀ زبانشناخت 1399-08-10






اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب